Wiadomość o zadłużeniu ciążącym na domu lub mieszkaniu to moment, który wywołuje ogromny stres i obawę o utratę dachu nad głową. Wiele osób w takiej sytuacji czuje się bezradnych, nie wiedząc, jakie kroki można podjąć. Istnieją jednak skuteczne i, co najważniejsze, legalne metody ochrony zadłużonego domu, które pozwalają przejąć kontrolę nad sytuacją i walczyć o swój najważniejszy majątek. Kluczem jest aktywne działanie i świadomość przysługujących praw.

Aktywna komunikacja i ugoda z wierzycielem

Najważniejszą i najskuteczniejszą metodą ochrony jest podjęcie bezpośrednich i otwartych rozmów z wierzycielem. Unikanie kontaktu i ignorowanie wezwań do zapłaty to najgorsza możliwa strategia. Pamiętaj, że wierzycielowi (np. bankowi) również zależy na odzyskaniu pieniędzy, a długotrwała i kosztowna egzekucja komornicza jest dla niego ostatecznością. Przygotuj rzetelną analizę swojej sytuacji finansowej i przedstaw wierzycielowi konkretną, realistyczną propozycję ugody. Może ona zakładać rozłożenie długu na nowe, niższe raty, czasowe zawieszenie spłaty czy inne warunki, które będą dla Ciebie realne do spełnienia. Zawarcie pisemnej ugody może skutecznie wstrzymać egzekucję i dać Ci czas na wyjście na prostą.

Restrukturyzacja kredytu hipotecznego

Jeśli Twoim głównym problemem jest niespłacany kredyt hipoteczny, kluczowym rozwiązaniem jest restrukturyzacja kredytu. Skontaktuj się ze swoim bankiem i zapytaj o dostępne opcje. Banki często oferują możliwość wydłużenia okresu kredytowania, co obniży wysokość miesięcznej raty, lub czasowe „wakacje kredytowe”. Aby uzyskać zgodę na restrukturyzację, musisz przedstawić wiarygodny plan poprawy swojej sytuacji finansowej. To formalna procedura, która, jeśli zostanie przeprowadzona pomyślnie, pozwala na dostosowanie warunków spłaty do Twoich aktualnych możliwości i uratowanie domu przed licytacją.

Obrona w toku postępowania egzekucyjnego

Gdy sprawa trafiła już do komornika, wciąż nie jesteś pozbawiony/a praw. Masz możliwość aktywnej obrony w toku postępowania. Jeśli uważasz, że w działaniach komornika doszło do naruszenia przepisów – na przykład wartość Twojego domu została rażąco zaniżona w operacie szacunkowym przygotowanym przez biegłego – masz prawo złożyć skargę na czynności komornika do sądu. Skuteczna skarga może doprowadzić do wstrzymania licytacji i ponowienia czynności w sposób prawidłowy. W bardziej skomplikowanych sytuacjach, jeśli istnieją podstawy do kwestionowania samego długu, można rozważyć wytoczenie specjalnych powództw przeciwegzekucyjnych.

Kontrolowana sprzedaż na wolnym rynku

To rozwiązanie, które wymaga odwagi, ale często okazuje się najrozsądniejsze z finansowego punktu widzenia. Zamiast czekać na licytację komorniczą, na której nieruchomość jest zazwyczaj sprzedawana poniżej swojej wartości rynkowej (cena wywoławcza na pierwszej licytacji to 75% wartości), możesz podjąć próbę samodzielnej sprzedaży domu na wolnym rynku. Uzyskana w ten sposób, wyższa cena może pozwolić nie tylko na spłatę całego zadłużenia wobec wierzyciela i pokrycie kosztów komorniczych, ale czasem nawet na zachowanie pewnej nadwyżki finansowej, która umożliwi Ci start w nowym miejscu. To trudna decyzja, ale pozwala na odzyskanie kontroli nad sytuacją i minimalizację strat.

Upadłość konsumencka jako ostateczna tarcza

Dla osób, które są trwale niewypłacalne i nie mają żadnych szans na spłatę swoich długów, ostatecznym, ale legalnym rozwiązaniem może być upadłość konsumencka. W ramach tej procedury majątek dłużnika, w tym dom, podlega zazwyczaj likwidacji przez syndyka. Choć oznacza to utratę nieruchomości, upadłość konsumencka ma dwie kluczowe zalety: po pierwsze, wstrzymuje wszystkie egzekucje komornicze, dając natychmiastową ulgę. Po drugie, prowadzi do umorzenia pozostałych długów, dając szansę na nowy start bez obciążeń. Co więcej, prawo przewiduje, że z sumy uzyskanej ze sprzedaży mieszkania wydziela się upadłemu kwotę na zaspokojenie potrzeb mieszkaniowych przez okres od 12 do 24 miesięcy, co chroni przed bezdomnością.

Czego unikać? Pozorne działania i pułapki

Próbując chronić swój dom, absolutnie unikaj działań pozornych i nielegalnych. Fikcyjne darowizny czy sprzedaż mieszkania na rzecz członków rodziny tuż przed egzekucją mogą zostać łatwo podważone przez wierzycieli za pomocą skargi pauliańskiej i narazić Cię na dodatkowe problemy prawne. Nie zaciągaj również kolejnych pożyczek na spłatę poprzednich, bo to prosta droga do spirali zadłużenia. Kluczem jest świadome i aktywne działanie w granicach prawa.